بمنظور تثبیت فشار سیستم و فراهم آوردن امکان انبساط حجمی آب در اثر افزایش دما در سیستم های بسته ،لازم است از ظرفی بنام منبع انبساط استفاده گردد.منبع انبساط ممکن است بصورت باز یا بسته باشد.

منبع انبساط باز

بمنظور تثبیت فشار سیستم و فراهم آوردن امکان انبساط حجمی آب در اثر افزایش دما در سیستم های بسته ،لازم است از ظرفی بنام منبع انبساط استفاده گردد.منبع انبساط ممکن است بصورت باز یا بسته باشد.این منبع که با هوای آزاد در ارتباط است.درخط مکش پمپ و بر فراز بالاترین مبدل حرارتی ساختمان(حداقل 7 فوت بالاتر) نصب می گردد.اتصال منبع انبساط به خط مکش پمپ سبب می گردد که سمت مکش تحت فشار آتمسفر قرار داشته هوا نتواند به داخل سیستم نفوذ کند.فشار استاتیکی ناشی از ارتفاع آب در منبع انبساط که روی پمپ اعمال می گردد باید بزرگتر از افت فشار آب لوله،از محل اتصال به لوله انبساط تا سمت مکش پمپ باشد.هر چند که از لحاظ تئوری می توان منبع انبساط را تنها با یک لوله با سیستم مرتبط نمود ولی بهتر است بمنظور شرکت دادن آب منبع انبساط در سیرکولاسیون،دو لوله یکی برای رفت و دیگری جهت برگشت آب از منبع انبساط در نظر گرفته شود.منبع انبساط باز برای سیستم های حرارت مرکزی با فشار کم و دمای حداکثر 180F مناسب می باشد.

محاسبه حجم منبع انبساط باز

برای این کار دو روش بکار می رود.روش اول دقیق تر و روش دوم ساده تر می باشد.

روش اول:در این روش قدم به قدم مطابق دستور عمل می نمایم.

1-برای محاسبه حجم آب داخل لوله ها بدین ترتیب که وزن آب بر حسب پاوند بر یک فوت طول لوله با قطرهای مختلف را از جداول استخراج نموده در کل طول لوله کشی (رفت به اضافه برگشت)ضرب می کنیم تا وزن آب در لوله ها بر حسب پاوند بدست آید،سپس مقدار بدست آمده را تقسیم بر 8.33 نموده حجم آب را بر حسب گالن بدست می آوریم.

2-تعیین حجم آب داخل دیگ و سایر وسایل مبدل حرارتی به گالن ،این مقدار معمولا در کاتالوگ وسایل مذکور داده می شود.

3-تعیین حجم منبع انبساط با استفاده از فرمول زیر :

درصد افزایش آبх(حجم آب داخل وسایل مبدل حرارتی +حجم آب درون لوله ها)=حجم منبع انبساط

4-تعیین درصد افزایش حجم آب بازاء افزایش دمای آب ورودی به سیستم از جدول زیر:

روش دوم:

این روش از دقت کمتری نسبت به روش پیشین برخوردار است:

حجم منبع انبساط بر حسب گالن =قدرت حرارتی دیگ/ساعت.

چنانچه ذکر شده ،منبع انبساط باز ممکن است با یک لوله و یا دو لوله یکی برای رفت و دیگری برای برگشت آب،به سیستم مربوط گردد.

منبع انبساط بسته

این منبع در سیستم های گرمایش با دمای آب زیاد (بیش از دمای جوشش آب در فشار جو)و نیز در مواردیکه به علت محدودیت ارتفاع موتورخانه یا هر دلیل دیگری نتوانیم از منبع انبساط باز استفاده کنیم،بکار می رود.این منبع که در هر جای ساختمان می تواند قرار گیرد،با هوای آزاد ارتباط ندارد و فشار سیستم توسط بالشتک هوا،بخار و یا یک گاز بی اثر مانند ازت که نیمی از حجم منبع را اشغال می کند تامین می شود.حداکثر فشار بستگی به مقتضیات طرح دارد و جهت کنترل آن از شیر اطمینان استفاده می شود.حداقل فشار در منبع انبساط باید به اندازه ای باشد که موقع سرد بودن سیستم بالاترین رادیاتور از آب پر باشد .ضمنا لازم است در تمام نقاط مرتفع سیستم شیرهای هواگیری نصب گردد.